بوستان

وقتی می‌گویم کدو منظورمان نمونه‌های گوناگون آن است. از کدو تنبل بگیر تا کدوهای معمولی که همه در طول زندگی نمونه های گوناگونی از آنرا دیده‌اند.

کشت کدو واقعا ساده ترین نوع از سبزیجات است که به راحتی می‌توانید در منزل انجام دهید. سال‌های اولی که آمده بودم نروژ کدو در نروژ نبود. واقعا شگفت انگیز است آن سالها ۳۸ سال پیش اینجا خیلی محصولات کشاورزی یا یافت نمی‌شد، یا بسیار کم بود و با کیفیت پایین. اولین بهار که اینجا بودم تصمیم گرفتم خودم کدو و بادمجان بکارم. از مادرم در ایران خواستم برایم چند نمونه بذر کدو و بادمجان بفرستند. همان تابستان اول دست به کار شدم. با اینکه هیچ آگاهی از کشاورزی نداشتم، سال اول نتیجه بسیار خوبی از محصول کدو بدست آوردم، ولی بادمجان به سادگی کدو نبود و هنوز هم که هنوز است قادر نبوده‌ام یک بار یک محصول درست و حسابی از بادمجان بدست بیاورم. اکثرا پس از چندین هفته بوته بادمجان زرد می‌شود و می‌میرد .
برای کشت کدو دو نکته را باید حتما در نظر بگیرید.
اول اینکه کدو آب زیاد می‌خواهد.
دوم برای تولید خوب باید حتما خاک آن بسیار غنی باشد.

انتخاب بذر

کدو انواع مختلف دارد حتی در نمونه‌های یک سان هم نوع‌های مختلفی هست که این گوناگونی می‌تواند انتخاب بذر را مشکل کند. من معمولا دو گونه مختلف کشت می‌کنم. یک گونه گرد به شکل توپ و دیگری همان کدوی معمولی. البته اینکه می‌گویم معمولی منظور همان‌ها هستند که دراز و باریک هستند. وگرنه در همین نمونه هم گونه‌های مختلفی هست. مثلا آن یکی که در تصویر می‌بینید رنگ سبز روشن دارد و یکی دیگر رنگ سبز تیره و آن یکی که رنگ سبز پلنگی است.

پیش کشت

بذر کدو را نیم ساعت در آب خیس کنید. پس از آن آب آنرا دور بریزید. تخمه‌های کدو را روی یک پارچه نخی سفید بگذارید و با نیمه دیگر پارچه آنها را بپوشانید. پارچه را خیس کنید و در یک ظرف پلاستیک در دار نگهداری کنید. هر روز آنرا سر بزنید. هنگامی که ریشه گیاه از درون تخمک‌ها سر بیرون آوردند. آنها را یکی یکی به گلدان درون خاک منتقل کنید. برای این کار سوراخی با انگشت خود در خاک ایجاد کنید، سپس دانه را به شکلی که ریشه بطرف پایید باشد در خاک قرار دهید. روی آنرا با خاک بپوشانید و آب بدهید. روی گلدانها را با پلاستیک بپوشانید تا رطوبت درون خاک بماند. سعی کنید در روزهای اول خاک زیاد خشک نشود نه زیاد خیس باشد. همینکه رطوبت کافی در خاک باشد کفایت می‌کند.

من همیشه بوته‌ها را پس از اینکه دو تا سه هفته شدند به باغچه منتقل می‌کنم. بوته کدو در این مرحله معمولا چهار پنج برگ کوچک دارد. بیرون در باغچه مستقیما توی حجم زیادی از پوسال (کمپوست) می‌کارم. سطح زمین را قبل از کشت با ۲۰-۳۰ لیتر کمپوست می‌پوشانم، بوته را از داخل گلدان در می‌آورم، وسط کمپوست می‌گذارم و با مقدار دیگری کمپوست دور آنرا می‌پوشانم به شکلی که بوته داخل تپه‌ای از کمپوست قرار بگیرد و از سطح زمین ۱۰-۲۰ سانتیمتر بالاتر باشد. سپس اطراف آنرا بر روی سطح زمین تقریبا یک متر مربع را با پلاستیک سیاه رنگ می‌پوشانم. دلیل این کار این است که هم از رشد بی رویه علف هرز جلوگیری کنم و هم گرمای خاک اطراف بوته را افزایش بدهم. این عمل خصوصا در مناطق سرد مثل نروژ کمک می‌کند کدو زودتر ثمر بدهد. کدو نیاز به حرارت بیشتر از ۱۵ درجه برای تولید محصول دارد. چند سالی کدو را مستقیما درون کیسه‌های خاک کشت می‌کردم. این نوع کشت بسیار خوب است به شرطی که یادتان نرود آنرا آب بدهید. اگر بوته درون کیسه باشد آب از جای دیگری به آن نمی‌رسد. در نتیجه در یک روز گرم تابستانی اگر رطوبت داخل کیسه کم شود بوته کدو خواهد مرد. اگر می‌خواهید کدو را در کیسه کشت کنید حتما از آبیاری قطره‌ای استفاده کنید. در غیر این صورت مجبور خواهید شد هر روز به آن سر بزنید و آبیاری کنید.

معمولا پس از دو تا سه هفته که کدوها در باغچه مستقر شدند، شروع به گل کردن می‌کنند. نکته جالبی که در مورد کدو باید بدانید این است که برخلاف باقی سبزیجات گل آن دوپایه است. به این معنی که گل نر و ماده از هم جدا هستند. در نتیجه برای باروری حتما به نیروی کار بیرونی نیاز است. در غیر اینصورت کدوها پس از گل کردن در اندازه‌های ۵ تا۱۰سانتیمتری پژمرده می‌شوند و می‌میرند. معمولا نیاز به گرده‌افشانی مصنوعی نیست. ولی اگر کدو را در گلخانه کشت کردید باید خود آنرا بوسیله یک پر یا چیزی شبیه به آن بارور کنید یا چند ده زنبور عسل استخدام کنید برایتان این کار را انجام بدهند. برای گردافشانی دستی پر مرغی را داخل گل نر روی پرچم گل بکشید سپس آنرا به پرچم‌های گل ماده می‌مالید تا عمل گرده‌افشانی مصنوعی انجام شود.

کدوها پس از گردافشانی معمولا پس از دو سه یا حداکثر یک هفته آماده برداشت خواهند بود. برداشت کدو را می‌توانید در تمام فصل تابستان انجام دهید. سعی کنید کدو ها در اندازه کمتر از ۳۰ سانتیمتر برداشت کنید.
این هم چند تا نمونه غذاهایی که با کدو می تونید تهیه کنید
اســکواش گــراتینه
کوفته کدو هویج
سوپ کدو
کوکو کدو
راتاتوی (Ratatouille)
کدو فنجونی
دلمه کدو ماهی

اول توضیح بدهم پادرون یا پی‌منتوس دو پادرون چیست، زیرا پادرون یک صیفی شناخته شده در ایران نه حتی دیگر نقاط دنیا نیست. پادرون از خانواده فلفل دلمه‌ای و چیلی است. بعضی در ایران نوعی از آنرا فلفل سبز می‌نامند.

حتما می‌پرسید به چه کار آید این پادرون! پادرون را در اسپانیا به عنوان تاپاس سرو می کنند. توضیح و طرز پخت پز آن را در چنچنه بخوانید. آنرا می توان در سالاد هم استفاده کرد.

پادرون گیاهی است یک ساله ولی اگر آنرا در زمستان به داخل منتقل کنید یا گلخانه گرم داشته باشید می‌توانید آنرا سال دوم هم استفاده کنید. من یک زمستان یکی از آنها را داخل منزل نگهداشتم وسال بعد بردم بیرون. گرچه نتیجه عمل اصلا رضایت بخش نبود ولی توانستم آنرا از زمستان گذر بدهم و دوساله‌اش بکنم.

پادرون را از طریق بذر آن کشت می‌کنیم.
خاک مخصوص کشت بذر را در گلدان‌های یکبار مصرف یا گلدانهای کوچک بپاشید. معمولا بستگی به بزرگی یا کوچکی گلدان من بین ۱۰ تا ۱۵ عدد بذر در هر گلدان می‌کارم. سپس در مرحله دوم پس از اینکه بذرها جوانه زدند در دو سه روز اول بوسیله یک خارچین آنها را با احتیاط خارج می‌کنم و در گلدان‌های تکی و بزرگتر می‌کارم. توجه داشته باشد برای اینکه در مرحله دوم جای زیادی نگیرد می‌توانید گلدان مرحله دوم را هم ۸ تا ۱۰ سانتی استفاده کنید. در مرحله سوم آنرا به گلدان بزرگتر منتقل کنید.
در آخرین مرحله اگر در مناطق گرم سیر زندگی می‌کنید، می‌توانید بوته پادرون را در باغچه بکارید و اگر در مناطقی مثل اروپای شمالی زندگی می‌کند بهتر است آنرا در گلدان بکارید و در کنار دیوار نگهداری کنید. دلیل اینکه باید آنرا کنار دیوار نگهداری کرد این است که کنار دیوار همیشه گرم تر از وسط باغچه است. در ضمن کمتر در مسیر باد قرار خواهد گرفت و به همین دلیل مکانی گرم تر خواهد داشت.
پادرون را در خاک غنی و یا خاک با مقدار زیاد پوسال (کمپوست) کشت کنید.
آبیاری پادرون اگر در مناطق گرم زندگی می‌کنید باید آنرا تقریبا روزانه آب داد و اگر در مناطق شمال اروپا زندگی می‌کنید سه روز یک بار کافی است.

برداشت پادرون را می‌توانید در تمام فصل تابستان انجام دهید. سعی کنید اندازه آن بزرگتر از یک انگشت دست نشود در غیر اینصورت می‌تواند تند بشود.
اگر خواستید از آن بذر برای کشت سال بعد تهیه کنید بگذارید یکی دو تا از آنها رشد کامل پیدا کنند و بزرگ شوند هنگامی که رنگ آن قرمز شد، بذر آن تکامل پیدا کرده. پس از چیدن پادرون قرمز آنرا دو قسمت کنید بذرهای آن که شباهت به بذر فلفل دلمه‌ای یا چیلی دارد به راحتی قابل جدا کردن از بدنه آن است.
بذرها را برای نگهداری حتما بگذارید در برابر نور خورشید خشک شوند.

برای شروع بد نیست نگاهی هر چند مختصر به خاک و چند نوع آن بیندازیم.
در تصویر کنار سه نمونه خاک را مشاهده می کنید با استفاده از این سه نمونه خاک سعی می کنم انواع مختلف خاک را توضیح بدهم.
نمونه اول در حقیقت خاک معمولی نیست بلکه بیشتر بازمانده گیاهان و درختان است که خرد می‌کنند و با مخلوط چند نمونه از این نوع به عنوان خاک ارزان قیمت در کیسه‌های پلاستیک یا بصورت فله‌ای می‌فروشند. این نوع خاک معمولا باید با کود حیوانی یا گیاهی یا شیمیایی غنی شود در غیر این صورت کشت در آن نتیجه مطلوب به همراه نخواهد داشت.

نمونه دوم از بازیافت باقیمانده گیاه یا زباله ارگانیک تولید شده که به آن کود گیاهی نیز می‌گویند. پروسه بدست آوردن این نوع کود گیاهی به این شکل است که با چرخ کردن گیاهان یا تنه درخت یا مواد دیگر ارگانیک و انباشتن آن روی هم در پروسه ای مواد با حرارت بیشتر از 70 درجه سوخته و تبدیل به خاک (کود) می‌شود. این نوع خاک را کمپوست(compost) می‌گویند

دلیل اینکه آنرا کود هم می نامند این است که این نوع خاک بسیار غنی است و نمی توان گیاهان را بصورت مستقیم در آن کشت کرد. اگر گیاهی را مستقیم در آن بکارید، گیاه بطور حتم خواهد مرد. به همین دلیل باید این نوع خاک را با خاک کمتر غنی شده مخلوط و استفاده کرد.
نمونه سوم مخلوطی از خاک شماره یک است با نوع دوم. در نتیجه این خاک غنی شده و آماده استفاده است.

نکته دیگری که در استفاده از خاک باید در نظر گرفت مقدار پی‌اچ PH خاک است. بیشتر گیاهان در خاک با پی‌اچ پایین رشد خوبی نخواهند داشت. گیاهان عموما در خاک با پی‌اچ بین 5 تا 6.5 رشد معمولی خواهند داشت. با این حال بعضی گیاهان که تعدادشان کم است هم در خاک با پی‌اچ کمتر از 5 بیشتر رشد خواهند کرد.
نکته دیگر که در مورد خاک باید به آن توجه کرد پوکی و سفت نبودن خاک است. باید بدانید که برای رشد یک گیاه تنها آب و خاک کافی نیست. اکسیژن مهمترین عنصر مورد نیاز گیاه است. اینکه می‌گویم اکسیژن منظور اکسیژن رساندن به ریشه گیاه است، برگ و شاخه های گیاه که روی خاک قرار دارند و به خودی خود به اکسیژن دسترسی دارند. پس باید سعی کرد تا آنجا که امکان دارد خاک دارای اکسیژن باشد. مثلا با مخلوط کردن کمی شن با ابعاد 4-5 میلیمتری خاک را پوک و قابل استفاده کرد. وقتی به گیاه آب می دهید باید دقت کنید که آب به راحتی از خاک عبور می کند این بدان معناست که خاک قادر است بعد از خیس شده با آب به اندازه کافی اکسیژن به ریشه گیاه برساند.